AMADAI CULTURAL CENTER / HASAN SOLTANPOUR
مجتمع فرهنگی و المان شهری آمادای همدان
معمار: حسن سلطان‌پور
موقعیت: همدان، ایران
تاریخ: 1397
مساحت: 3000 مترمربع
وضعیت: طرح پیشنهادی مسابقه / رتبه نخست
کارفرما: شهرداری همدان
تیم پروژه: مهدی رسولی، فریبا گودرزی
پیش از تغییرات عمده کالبدی در ساختار شهری همدان، توسط کارل فریش (قبل از سال 1310)، بازار به عنوان استخوان‌بندی عمده شهر، و 52 محله در اطراف آن، ساختار فضایی شهر را شکل می‌دادند. ولی در دوره بعدی (از سال 1310 تا 1332)، در پی تغییر ساختار شهر و شکل‌گیری شهرسازی مدرن، با ساخت یک میدان مرکزی در کنار مرکز شهر سابق و شش محور منشعب از آن، ساختار استخوان‌بندی شهر دستخوش تغییرات عمده فضایی شد، به گونه‌ای که با وجود معایب آن و از هم‌گسیختگی کالبد تاریخی شهر، یک تصویر ذهنی جدید و نوع شناخت متفاوتی از شهر به وجود آمد.
همان‌طور که می‌دانیم، از منظر شهری و به‌خصوص شناخت‌شناسی شهر، شهر تلفیقی از عناصر قوی (نشانه‌ها) و عناصر خنثی است. شهر همدان (بعد از سال 1332) را نیز می‌توان با چند نشانه قوی، متشکل از یک میدان مرکزی (هسته شهر) و شش بازوی حاشیه آن تجسم کرد که محله‌ها در میان آنها گسترش یافته‌اند. ولی آنچه این شناخت را کامل می‌کند، جانمایی گونه‌ای از نشانه‌های شهری قدرتمند در امتداد هر یک از این محورهای شهری است که برخی از این نشانه‌ها، بناهای ارزشمند شهری (نشانه‌های مصنوع) و برخی از آنها، تپه‌ها و عوارض جغرافیایی شهر (نشانه‌های طبیعی) هستند.
آرامگاه ابوعلی سینا در محور جنوبی، به عنوان وزنه فرهنگی، و امام‌زاده عبدالله در محور شمال‌غربی، به عنوان وزنه مذهبی، در جایگاه نشانه‌های مصنوع شهر همدان قرار دارند و تپه هگمتانه در محور شمالی، به عنوان وزنه تاریخی، تپه عباس‌آباد در محور جنوب‌غربی، به عنوان وزنه تفرجی، و تپه مصلی به صورت غیرمستقیم از محور شما‌ل‌شرقی، به عنوان نشانه‌های طبیعی در ساختار محورهای شهر همدان عمل می‌کنند. در آینده نیز، تپه حاج‌عنایت در محور جنوب‌شرقی، در نقش یک اندام طبیعی شهری و ششمین جاذب کشاننده تراکم به این نقطه شهر، به عنوان کامل‌کننده پیکربندی شهر همدان عمل خواهد کرد.
تپه حاج‌عنایت، محل احداث مجتمع فرهنگی و المان شهری آمادای، تپه‌ای در یک محله نسبتا پایین شهر است که در طول سال‌ها بدون توجه باقی مانده بود تا اینکه از سال 1382، ساختار مورفولوژیک تپه با ساخت رصدخانه ابن‌صلاح به مساحت حدود 800 مترمربع بر ارتفاع آن، و خاکبرداری و ایجاد فضای مسطح مرکزی، دستخوش مداخلاتی شده که سبب شده است تپه ماهیت و شاکله اولیه خود را به عنوان یک نشانه در ساختار فضایی شهر، و از طرفی، به عنوان یک میراث شهری از دست بدهد. با توجه به این موضوع، به این تصویر ذهنی می‌رسیم که خود تپه در جایگاه یک میراث و یک نشانه شهری است و حفظ ماهیت طبیعی تپه، وظیفه اصلی در حفظ یک میراث شهری برای آیندگان خواهد بود و دخل و تصرف از طریق ساخت‌وساز و محوطه‌سازی روی تپه، اولویت دوم را در استخوان‌بندی شهر خواهد داشت. در نتیجه، احیاء و بازآفرینی ماهیت اصلی تپه (به شکل قبل از سال 1382)، به عنوان مولفه اصلی در برخورد با پروژه بوده است.
Amadai Cultural Center
Architect: Hasan Soltanpour
Location: Hamedan, Iran
Date: 2019
Area: 3,000 sqm
Status: Competition Proposal / 1st Place
Client: Hamedan Municipality
Project Team: Mehdi Rasouli, Fariba Goodarzi